DIK potwierdza recesję w konsumpcji
Wysoka inflacja obniża nastroje konsumentów, co zmniejsza popyt w handlu i usługach. Dzięki zakupom uchodźczyń i uchodźców wzrosły obroty sklepów z odzieżą.
Dane za II kwartał 2022 r.
Wskaźnik DIK zmalał do 49,12 pkt. Indeks spada od roku i jest na najniższym poziomie od połowy 2020 r. Dane potwierdzają, że popyt konsumpcyjny dalej słabnie i w najbliższych kwartałach konsumpcja w Polsce spadnie w ujęciu realnym - tj. zmniejszy się wolumen sprzedanych towarów i usług, a nie nominalna wartość wydatków. Na pogorszenie nastrojów wpływają przede wszystkim trzy czynniki: wysoka inflacja, podwyżki stóp procentowych przez NBP oraz obawy konsumentów o przyszłą sytuację finansową. Konsumpcję wciąż hamują też problemy z drożnością łańcuchów dostaw spowodowane pandemią w Chinach oraz wojną w Ukrainie, a także wolniejszy wzrost płac na skutek dekoniunktury w wielu sektorach.
Wysokie ceny hamują obroty w handlu. Subindeks DIK w kategorii „sprzedaż detaliczna” wzrósł w II kw. 2022 r. do 51,4 pkt. - z 47,6 pkt. w I kw. Tak mocny wzrost wynika jednak niemal wyłącznie z przybycia rodzin uchodźczych z Ukrainy, które masowo kupowały artykuły pierwszej potrzeby. Chodzi o żywność, leki i zwłaszcza odzież - subindeks DIK w tej kategorii wzrósł do 56,5 pkt., najwyżej w historii badań. Ponieważ ceny rosną szybciej niż dochody rozporządzalne polskich konsumentów i konsumentek, w pozostałych kategoriach sklepów widać wyraźne hamowanie popytu. Najbardziej spadły obroty na stacjach benzynowych, ale spowolnienie dotknęło nawet sklepy spożywcze: subindeks DIK spadł dla nich do 48,7 pkt. - to mniej niż w II kw. 2020 r., kiedy handel dotknęły obostrzenia pandemiczne.
Nadal pogarsza się kondycja hotelarzy i restauratorów. Po ogłoszeniu przez władze końca pandemii, subindeks DIK w kategorii „hotele, restauracje i rekreacja” nieco odbił i wyniósł w II kw. 48,8 pkt. To wprawdzie więcej niż kwartał (46,5 pkt.) i dwa kwartały wcześniej (43,9 pkt.), ale wynik poniżej 50 pkt. sygnalizuje dalszy spadek popytu na usługi hotelarskie, gastronomiczne i rekreacyjne. W naszej ocenie wynika to przede wszystkim z podwyżek: w czerwcu 2022 r. ceny w hotelach i restauracjach były o 10,8 proc. wyższe niż rok wcześniej. Polacy wybierają więc tańsze kwatery i chętniej gotują samodzielnie, nawet w czasie urlopu. Do korzystania z usług turystycznych zniechęcają też pesymistyczne prognozy gospodarcze, przez które rośnie stopa oszczędności, a także obawy części Polaków o rozlanie się wojny w Ukrainie. To ostatnie, w połączeniu z mniejszymi rygorami pandemicznymi w podróżach międzynarodowych sprawiło, że część konsumentów zastępowała wyjazdy krajowe wypoczynkiem za granicą.
Najbardziej spada popyt na towary i usługi luksusowe. W II kw. 2022 r. najniższy subindeks DIK odnotowaliśmy w kategorii „zdrowie i uroda” - 46,7 pkt. wobec 54,2 pkt. w I kw. Oznacza to, że popandemiczne odbicie popytu na usługi kosmetyczne, fryzjerskie i inne zabiegi upiększające było bardzo krótkotrwałe - szybki wzrost cen i ograniczenie dochodów rozporządzalnych przez wyższe raty kredytów sprawiły, że konsumenci rzadziej odwiedzali salony kosmetyczne i fryzjerskie. Z podobnymi decyzjami konsumenckimi musieli się zmierzyć również inni usługodawcy, zwłaszcza świadczący usługi luksusowe, z których Polki i Polacy najszybciej rezygnują, kiedy spadają ich realne dochody. Świadczy o tym spadek subindeksu DIK w kategorii „usługi pozostałe” do 47,5 pkt - z 50,9 pkt. w I kw. 2022 r.
Co z tego wynika
Wskaźnik DIK potwierdza nasze prognozy makroekonomiczne, w których zapowiadaliśmy, że konsumpcja weszła w okres recesyjny. Konsumenci co miesiąc kupują mniej towarów i usług, co rzutuje bezpośrednio na koniunkturę w większości branż, w tym zwłaszcza w handlu, turystyce czy usługach luksusowych. Prognozujemy, że w III kw. 2022 r. roczna dynamika konsumpcji podawana przez GUS spadnie poniżej zera i pozostanie ujemna co najmniej do początku 2023 r. Odpowiadać będzie za to utrzymująca się wysoka inflacja, gwałtowny wzrost rachunków za energię w okresie zimowym, a także coraz większe obawy przedsiębiorców o globalną koniunkturę, które zniechęcają firmy do podwyżek płac.
Pobierz research note z aktualnym wskaźnikiem
